درباره فرهنگ سازمانی و اهمیت آن چه میدانید؟
سازمانی را تصور کنید که در آن هر کدام از کارکنان به اصول خاص خود پایبند باشند و تنها بر اساس عقیده خود، عمل کنند. در این سازمان، هر شخصی رفتار غیر قابل پیش بینی از خود نشان می دهد و در نهایت، باعث ایجاد تنش و شکست کسب و کار می شود.
در مقابل سازمانی را در نظر بگیرید که کارکنان آن، به صورت واحد رفتار سازمانی خاصی دارند و بر اساس اصول تعیین شده در سازمان عمل می کنند. آمارها نشان داده است که این سازمان ها، رشد بیشتری نسبت به سازمان نمونه اول دارند و رضایت شغلی آن ها هم بیشتر است.
تاثیر رفتار کارکنان بر پیشرفت یا شکست شرکت ها، بسیار زیاد است؛ بنابراین اگر تا به حال اصول ایجاد فرهنگ سازمانی را در شرکت خود رعایت نکرده اید و نمیدانستید که فرهنگ سازمانی چیست، حتما به فکر یادگیری آن باشید. البته با توجه به این که فرهنگ سازمانی اهمیت زیادی برای کسب وکارها دارد، در این مطلب از وبسایت برنداکسین، درباره آن اطلاعات کاملی ارائه می کنیم.
فرهنگ سازمانی چیست؟
فرهنگ سازمانی شامل ارزش ها، نگرش ها، باورها، سیستم ها و قوانین مختلفی است که باعث ترسیم رفتار کارکنان می شود. در واقع با رعایت این اصطلاح، تمامی کارکنان متوجه این می شوند که باید چگونه برای تحقق هدف های سازمان تلاش کنند.
البته توجه کنید که فرهنگ سازمانی با اهداف یا بیانیه ماموریت در سازمان تفاوت دارد. در بیانیه های ماموریت، صرفا قوانین و مقررات انجام کارها عنوان می شود؛ اما در فرهنگ سازمانی، بیشتر روی رفتارهای افراد با یکدیگر و مشتریان تمرکز می کنند. در واقع الگوی رفتاری خاصی برای کارکنان در نظر گرفته می شود که در نهایت، تصویر منسجمی از برند را به مشتریان نشان می دهد.
مثلا مدیرعامل باید بداند که در زمان بحران ها و مشکلات موجود در خصوص خطاهای آن ها، چگونه با کارمندان ارتباط برقرار کند. همچنین زمانی که مدیر خواسته و هدف خاصی دارد، کارمندان باید بتوانند با آن سازگاری پیدا کنند.
فرهنگ سازمانی برای چه شکل می گیرد؟
در تمامی سازمان ها و کسب و کارهای کوچک و بزرگ، برای کارگران و کارفرمایان وظایف خاصی تعیین شده است که هر دو طرف باید به آن ها عمل کنند. از همین رو شاید بسیاری از افراد، اصلا به فکر اجرای اصول فرهنگ سازمانی در شرکت خود نباشند.
درست است که هر شخصی وظیفه خاصی بر عهده دارد؛ اما رفتارهای هر کدام از آن ها هم ممکن است باعث ایجاد مشکل در سازمان شود. بنابراین شاید در ظاهر، توجه به این موضوع برای شما اهمیت نداشته باشد؛ اما اگر اصول آن را در کسب و کار خود اجرا کنید، متوجه تاثیرات آن می شوید.
فرهنگ سازمانی در تمامی قسمت های کسب و کار شما تاثیر خود را نشان می دهد. وقتی که شرایط محیط کاری برای کارکنان مساعد باشد و بر اساس علاقه آن ها تنظیم شود، میزان بهره وری کارمندان هم افزایش پیدا می کند؛ چرا که قطعا فرد در این محیط ها، راحت تر کار می کند.
همچنین پشت سر گذاشتن بحران ها و موقعیت های کاری سخت در کسب و کار هم با وجود همدلی و رفتار سازمانی مناسب آسان تر اتفاق می افتد. از طرفی اگر شما شرایط مناسبی برای کارمندان خود ایجاد کنید، قطعا افراد بیشتری را به خود جذب می کنید و از تخصص و مهارت آن ها برای ارتقای تیم خود کمک می گیرید؛ اما این در حالی است که بر طبق آمار، ۳۸ درصد کارکنان به دلیل فرهنگ نامناسب شرکت و عدم هویت برند مناسب، شغل خود را تغییر می دهند. با توجه به این موارد مهم، تمامی مدیران باید توجه بیشتری به اجرای فرهنگ سازمانی در محیط کار خود داشته باشند.
فرهنگ سازمانی مناسب چه ویژگی هایی دارد؟
طبیعتا در هر سازمان متناسب با کارکنان و هدف اصلی کسب وکار، فرهنگ سازمانی مثبت، خود را نشان می دهد؛ اما بعضی از ویژگی ها در تمامی موارد فرهنگ سازمانی باید رعایت شوند. بنابراین در ادامه به شما نشان می دهیم که مولفه های فرهنگ سازمانی چیست:
۱.هدف یکسان
سازمان ها برای موفقیت بیشتر، باید هدف یکسانی داشته باشند؛ خواه فرد در جایگاه مدیر قرار بگیرد یا این که کارگر در سازمان باشد. زمانی که هدف اصلی تمامی افراد یکسان شوند، تمامی افراد هم برای رسیدن به آن هدف تلاش می کنند و در نهایت موفق تر می شوند.
۲. قدردانی از کارمندان
زمانی فرهنگ سازمانی مثبت ایجاد می شود که مدیر، به طور مداوم و در زمان مناسب خود، از کارکنان تشکر و قدردانی کند. این قدردانی از راه های مختلفی از جمله ترفیع جایگاه، یادداشت های تشکر و مراسمات تجلیل عمومی انجام می شود. البته تقدر و تشکر، باید دو طرفه اجرا شود؛ بر همین اساس، کارگران هم باید از مدیران قدردانی کنند.
۳. اعتماد داشتن
یکی از اصول و نمادهای فرهنگ سازمانی، اعتماد اعضای تیم به یکدیگر است؛ چرا که بدون داشتن اعتماد کافی، به هیچ عنوان افراد در شرایط کاری آرامی فعالیت نمی کنند و به صورت مداوم به یکدیگر شک دارند. افراد سازمان باید اعتماد خود را به همکاران خود نشان دهند و از آن ها حمایت درستی داشته باشند.
۴. عملکرد مناسب
جدای از رفتار مناسب، باید هر کدام از افراد وظیفه خود را به بهترین حالت ممکن انجام دهند و به یکدیگر هم انگیزه کافی برای کار را بدهند. با این کار همزمان پیشرفت شخصی و سازمانی اتفاق می افتد.
۵. انعطاف پذیر بودن
این که افراد خود را برای تغییرات مختلف آماده کننده، باعث ایجاد محیطی پویا و کاملا تغییر پذیر می شود. در نتیجه دستیابی به ایده های جدید برای مدیران آسان تر اتفاق می افتد. همچنین توانایی آن ها در برابر بروز کارهای غیر قابل پیش بینی هم بیشتر می شود.
۶. کار تیمی
به جای این که هر شخصی تنها به دانش خود اهمیت دهد و خودسرانه کاری را انجام دهد، باید فرهنگ کار تیمی گسترش پیدا کند. تمامی اعضای سازمان باید در زمان انجام کار مشخص، از یکدیگر کمک بگیرند و در عین رعایت احترام متقابل، کارهای سخت را با همکاری هم انجام دهند.
۷. صداقت داشتن
قطعا یکی از مهمترین و اصلی ترین موارد در رفتار سازمانی، داشتن صداقت در تمامی قسمت ها است. ممکن است که در زمان خاص، مدیران نیاز به نظرات کارگران برای تفسیر نتایج داشته باشند. حالا اگر فرد راستگویی نداشته باشد، به پیشرفت سازمان آسیب وارد می شود. بنابراین باید راستگویی جزو اصول مهم برای همه افراد قرار بگیرد.
۸. نوآوری
استفاده از روش های قدیمی و متداول، شاید کل سازمان را به سود مناسبی برساند؛ اما اگر کمی خلاقیت و نوآوری را در تصمیم گیری ها و استراتژی های سازمان اجرا کنید، علاوه بر پیشرفت مالی، به نوآوری های فرهنگی هم دست پیدا می کنید.
۹. آرامش روانی
در سازمان هایی که فرهنگ سازمانی به صورت مثبت و کارامد اجرا شده است، تمامی افراد ایمنی و آرامش روانی و روحی دارند؛ از همین رو قطعا انجام کارها در چنین محیطی، آسان تر و بهتر هم انجام می شود. البته نقش اصلی ایجاد آرامش در محیط را مدیران به عهده می گیرند.
انواع فرهنگ سازمانی
بر اساس تحقیقات انجام شده توسط رابرت ای کوین و کیم اس کامرون از دانشگاه میشیگان، انواع فرهنگ سازمانی در چهار نوع تعریف می شوند که در ادامه هر کدام را توضیح می دهیم:
۱.فرهنگ قبیله
در فرهنگ قبلیه، تمامی افراد شرکت مانند خانواده هستند و کار مشارکتی برای آن ها اهمیت زیادی دارد. در این نوع فرهنگ سازمانی، هر فرد برای خود و دیگران ارزش قائل می شود و تمامی افراد انعطاف پذیری بالایی دارند. همچنین نرخ مشارکت کارکنان در این مدل زیاد است و هم کارمندان و هم مشتریان راضی هستند. البته پیاده سازی این مدل فرهنگ سازمان، خیلی سخت است.
برای اجرا سازی فرهنگ قبیله، باید ارتباط خوبی با کارمندان خود ایجاد کنید و به دنبال ارزش ها و افکار آن ها باشید. سپس در جهت عملی کردن ایده های آن ها بیشتر تلاش کنید.
۲. فرهنگ ادوکراسی
ریشه این مدل فرهنگ، بر اساس سازگاری و نوآوری است. این سازمان ها اصولا ریسک زیادی برای تولید محصولات و توسعه خدمات خود انجام می دهند. در این فرهنگ هم برای هر فرد ارزش خاصی قائل می شود و افراد می توانند افکار خلاقانه خود را بیان کنند.
اصولا با اجرای فرهنک ادوکراسی، سود سازمان بیشتر از قبل می شود؛ اما انجام ریسک های مختلف ممکن این که نتیجه درستی نداشته باشد و به کسب و کار شما آسیب وارد کند. همچنین امکان ایجاد رقابت های ناسالم بین کارمندان هم زیاد است. برای اجرای این مدل، می توانید جلسات طوفان فکری و استراتژی مختلفی تشکیل دهید و از ایده های کارکنان هم حمایت کنید و به آن ها پاداش دهید.
۳. فرهنگ بازار
در فرهنگ بازار، اصل مهم و اساسی، سوداوری است؛ از همین رو هدف اصلی تمامی افراد، تنها با هدف بزرگ شرکت هماهنگی دارد. بر همین اساس، اغلب بین کارمندان و مدیران درجه های مختلفی وجود دارد.
همچنین در چنین سازمان هایی کمتر به رضایت درونی افراد توجه می شود بیشتر به نتیجه تمرکز می کنند. شرکت هایی که فرهنگ بازار را رعایت می کنند، اغلب به سود بیشتری می رسند؛ چرا که تنها یک هدف مهم برای همه کارگران وجود دارد که همه باید برای تحقق آن فعالیت کنند.
اما در این مدل، امکان دنبال کردن هدف های کاری هر کدام از کارگران کمتر وجود دارد و امکان بروز رفتارهای پرخاشگرانه هم در طول زمان وجود دارد. برای اجرایی این فرهنگ، باید موقعیت سازمان را ارزیابی کنید و به دنبال معیارهای خاص برای تولید محصول متناسب با هدف کسب و کار خود باشید. همچنین موارد تشویقی برای اجرا کنندگان برتر هم گزینه مناسبی است.
۴. فرهنگ سلسله مراتبی
این شرکت ها بیشتر به ساختارهای سنتی اهمیت می دهند و سطوح مختلفی از کارمندان را ایجاد می کنند؛ بر همین اساس، کارمندان و مدیران از یکدیگر جدا هستند. همچنین تمرکز بیشتر آن ها بر سازمان داخلی است و قوانین خاص و سخت گیرانه تری اجرا می شود؛ مثلا ممکن است که رنگ سازمانی روی تمامی لباس های کارکنان حک شده باشد.
از طرفی اکثر این سازمان ها کارهای ریسک پذیر کمتر انجام می دهند و تمامی اقدامات آن ها از پیش تعیین شده است. البته در فرهنگ سلسه مراتبی، امکان ایجاد خلاقیت کمتر وجود دارد و همین موضوع هم سبب پیشرفت آرام و کند آن ها در طول زمان می شود.
همچنین منابع شرکت به افراد اولویت دارند و همین موضوع، باعث نارضایتی کارکنان می شود. برای ایجاد این فرهنگ در سازمان خود، لازم است که از اهداف هر تیم مطمئن شوید و شکاف های زنجیره فرماندهی را هم پر کنید.
البته جدای از این موارد، برخی دیگر از انواع فرهنگ سازمانی را به صورت مختصر معرفی می کنیم:
- فرهنگ هدف: در این فرهنگ بیشتر به ارزش های اصلی شرکت تمرکز می شود و هدف اصلی آن ها، پیشرفت جامعه است.
- فرهنگ مربی گری: در این مدل از فرهنگ سازمانی، رهبر ارشد، کارکنان را راهنمایی می کند و از پیشرفت آن ها مطمئن می شود.
- فرهنگ مسئولیت پذیری: همه افراد با رعایت این فرهنگ، در مقابل اعمال و اقدامات خود مسئول و پاسخگو هستند. در نتیجه هر فرد مسئولیت اشتباهات خود را بر عهده می گیرد.
- فرهنگ یادگیری: هدف اصلی این شرکت ها، یادگیری و ارتقای مهارت های خود است؛ از همین رو کارگاه های آموزشی مختلفی را برگذار می کنند و کارکنان برای کسب مهارت های لازم تشویق می شوند.
جان کلام
تمامی کسب و کارها برای رسیدن به موفقیت بیشتر، بای علاوه بر موارد بیرونی، به فرهنگ سازمانی خود اهمیت بدهند؛ چرا که در این صورت، هم عملرد سازمان بهتر می شود و هم رضایت شغلی کارکنان افزایش پیدا می کند. اما با توجه به انواع فرهنگ سازمانی، برخی از افراد نمی دانند که دقیقا کدام نوع برای سازمان آن ها مناسب تر است؛ بنابراین بهتر است که از مشاور برندیگ برای بررسی این موضوع کمک بگیرید.
وبسایت برنداکسین یکی از بهترین مراکز در خصوص مشاوره برندینگ است که به شما در این زمینه کمک می کند. از طرفی شما می توانید انتخاب نام برند و لوگوی مورد نیاز برای کسب و کار خود را هم از طریق این وبسایت انجام دهید.
منابع: builtin.com | achievers.com